Aigaio365 > ΚΥΚΛΑΔΕΣ > ΑΝΔΡΟΣ > Εγκαίνια στην Άνδρο: Μια ολόκληρη ζωή σε μια έκθεση

Εγκαίνια στην Άνδρο: Μια ολόκληρη ζωή σε μια έκθεση

Της Μάνιας Ζούση

Το ασπρόμαυρο αυστηρό πορτρέτο του Δημήτρη Μυταρά, με το φωτεινό βλέμμα που κοιτά ευθεία και βαθιά στα μάτια τον κάθε επισκέπτη που διαβαίνει το κατώφλι του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στη Χώρα της Άνδρου, σε υποδέχεται και σε καλωσορίζει σε έναν χώρο που του ήταν αγαπητός και οικείος, κάτι σαν το σπίτι του. Άλλωστε, όπως θυμόταν και η Χαρίκλεια Μυταρά, που ήταν παρούσα το μεσημέρι του περασμένου Σαββάτου στην ξενάγηση της έκθεσης που φέτος είναι αφιερωμένη στο έργο του συντρόφου της ζωής της, υπήρξε ο δημιουργός που είχε κάνει «ποδαρικό» στο νεόκτιστο μουσείο με έργα του.

Η αίθουσα υποδοχής έχει τη μορφή σύντομης κινηματογραφικής ταινίας, από ασπρόμαυρα ενσταντανέ φωτογραφιών του πλούσιου καλλιτεχνικού και ακαδημαικού του βίου: ντυμένος με θεατρικό κοστούμι αρλεκίνου, συντροφιά με τον αγαπημένο του σκύλο που είχε το όνομα του Άγγλου ζωγράφου Ντέιβιντ Χόκνεϊ, το εσωτερικό από το παρεκκλήσι της Παναγίας Καταφυγιώτισας που είχε ζωγραφίσει, ενθύμιο από θεατρικές συνεργασίες όπως το “Διαμάντια και Μπλουζ” με Παπαβασιλείου, Καρέζη, Καζάκο και Ελένη Καραΐνδρου, που παραβρέθηκε στα εγκαίνια μαζί με τον Αντώνη Αντύπα. Οι στιγμές ζωής του Μυταρά εμπεριέχουν ακόμη συναντήσεις και ταξίδια του με αγαπημένους ομότεχνους, όπως ο δάσκαλος Γιάννης Μόραλης, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Αλέκος Φασιανός, η παρασημοφόρησή του με τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο, στιγμές με τον Κάρολο Κουν, τον Γιώργο Λαζάνη, τον Μίμη Κουγιουμτζή και τον Πάρι Τακόπουλο, αλλά και τον Σπύρο Ευαγγελάτο. Εκτίθενται άγνωστα στον πολύ κόσμο στιγμιότυπα από το οικογενειακό φωτογραφικό αρχείο, όπου ο Μυταράς εικονίζεται να φτιάχνει ένα αεροπλανάκι, παιχνίδι για τον μοναχογιό του Αριστείδη, αλλά και η πρόσοψη του Μαιευτηρίου Μητέρα το 1977, που είναι δικό του δημιούργημα, ή το μπαρ του Astir Palace το 1968.

“Δεν χωράει μια αναδρομική σε ένα μουσείο”, έλεγε η Μαρία Κουτσομάλλη που έχει επιμεληθεί την έκθεση των περίπου εκατό έργων, προερχόμενων από ιδιωτικές συλλογές συλλεκτών, τραπεζών, της Εθνικής Πινακοθήκης και ιδρυμάτων.

Μόλις ο επισκέπτης ολοκληρώσει τη σύντομη φωτογραφική βιογραφία στον μικρό προθάλαμο, εισέρχεται στην πρώτη αίθουσα, όπου κυριαρχούν το εντυπωσιακό έργο “Καθρέφτες” του 1965 και τα άγνωστα μικρά έργα που ζωγράφιζε με στιλό στις κάρτες που έστελνε στη Χαρίκλεια όταν ήταν φαντάρος. Για αυτά τα ίδια μικρά έργα, βαθιά συγκινητικά, που ανέδυαν τη βιρτουοζιτέ του στο σχέδιο, μας μίλησε και ο Δημήτρης Σεβαστάκης, γνωστός εικαστικός, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, που τον συναντήσαμε να περνά διακριτικά το μεσημέρι της Κυριακής, βιαστικός από μπροστά μας, καθώς είχε έρθει να επισκεφτεί την έκθεση του αγαπημένου του δασκάλου στην ΑΣΚΤ.

Η έκθεση περιλαμβάνει ακόμη μικρά έργα από τη θεατρική περίοδο του Μυταρά, με σκηνικά και κοστούμια, κυρίαρχα του “Πλούτου” αλλά και του “Βόυτσεκ”, θρυλική επιτυχία του Μίμη Κουγιουμτζή και του Θεάτρου Τέχνης. “Το θέατρο το έκανε για να ξεφεύγει από τη μοναξιά του ατελιέ” εξηγούσε η Χαρίκλεια Μυταρά, κάνοντας γνωστό ότι ο Κουν τον θαύμαζε και στο υπνοδωμάτιό του είχε αρκετά σχέδιά του. Η Ελένη Καραΐνδρου, με την οποία ο Μυταράς είχε συνεργαστεί στο “Διαμάντια και Μπλουζ”, συμπλήρωνε: “Ήταν απλός, υπέροχος, δούλευε με τρόπο αθόρυβο”.

Στην έκθεση κυριαρχούν δύο έργα μεγάλων διαστάσεων που είναι ευθείες αναφορές στη δικτατορία των συνταγματαρχών, στο ένα μάλιστα του 1969, με τίτλο “Funeraire de Ritsona”, συλλογή Δημήτρη Γραβάνη, μία από τις εικονιζόμενες φιγούρες παραπέμπει στον δικτάτορα Ιωαννίδη. Το πρόσωπο που βρίσκεται στο κέντρο της σειράς των προσώπων που εικονίζονται μπορεί να είναι ο πατέρας του Μυταρά αλλά μπορεί και ο Λόρκα, όπως σχολίαζε η Χαρίκλεια.

Ακολουθούν χαρακτηριστικές συνθέσεις από τη σειρά «Επιτύμβια», όπου χρησιμοποίησε ως μοντέλο τη γυναίκα του. Κυρίαρχες οι μοτοσυκλέτες και τα σκυλιά, έργα μέσα από τα οποία, όπως εξηγούσε η Μαρία Κουτσομάλλη, στηλιτεύει τις νέες μορφές βίας. Το έργο “Νεκροταφείο αυτοκινήτων” έγινε έπειτα από έναν βαρύτατο τραυματισμό της Χαρίκλειας σε τροχαίο και σε αυτό κυριαρχεί η αγωνία του για εκείνη και τη ζωή της, που βρέθηκε σε μεγάλο κίνδυνο.

Η έκθεση, σε σκηνοθετικό σχεδιασμό και επιμέλεια της Μικρής Άρκτου, κλείνει με μια σειρά από τις αναγνωρίσιμες γυναίκες του και τα κοινωνικά πορτρέτα, όπως της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα, της Ρούλας Φρυσίρα, που ήταν παρούσα μαζί με τον σύζυγό της και γνωστό συλλέκτη Βλάση Φρυσίρα, του Γεώργιου-Αλέξανδρου Μαγκάκη, του Νικόλαου Λούρου και του Πάρι Τακόπουλου.

“Δεν κολακεύει τα μοντέλα του” επισήμαινε η Μαρία Κουτσομάλλη, ενώ τα λόγια του Μυταρά γραμμένα στον τοίχο κλείνουν την έκθεση, περικλείοντας μαζί και μέρος της φιλοσοφίας του: “Τα καλύτερα έργα μου είναι πορτρέτα που δεν μου παρήγγειλε κανείς ”.



Σχετικά άρθρα


WP-Backgrounds Lite by InoPlugs Web Design and Juwelier Schönmann 1010 Wien