Αμοργός, Αλόννησος, Κουφονήσια: Τρία νησιά της άγονης γραμμής, που αγαπάμε να περνάμε τα καλοκαίρια μας. Τρία νησιά που όταν μπαίνει ο χειμώνας, έχουν ζωή χάρη στους μόνιμους κατοίκους που επιμένουν να ζουν εκεί παρά τις δυσκολίες. Αν αναλογιστούμε τις πολλαπλές ανάγκες που έχουν οι κάτοικοι των νησιών, ειδικά τον χειμώνα, το νούμερο ένα είναι η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Στελεχωμένα άλλες φορές από μόνιμους γιατρούς και άλλες από γιατρούς που κάνουν το αγροτικό τους, τα ιατρικά κέντρα των νησιών και το προσωπικό τους καλούνται να ανταποκριθούν σε δύσκολες συνθήκες τόσο στα καθημερινά περιστατικά, όσο και στα πιο δύσκολα. Πώς είναι για τους νέους γιατρούς που κάνουν το αγροτικό τους η ζωή στην άγονη γραμμή; Γιατί την επέλεξαν και πώς τους αντιμετωπίζουν οι ντόπιοι;
Κωνσταντίνος Μπελογιάννης, 27 ετών, Αλόννησος
VICE: Γιατί επέλεξες το συγκεκριμένο νησί;
Κωνσταντίνος Μπελογιάννης: Την απόφαση να έρθω στο νησί της Αλοννήσου δεν την πήρα ο ίδιος. Είμαι οπλίτης ιατρός, εκτελώ χρέη γιατρού παράλληλα με τη στρατιωτική μου θητεία. Ανήκω οργανικά στο 32 ΤΥΠ Βόλου και βρίσκομαι με απόσπαση στο νησί, λόγω αναγκαιότητας παροχής ιατρικής φροντίδας σε μέρη της άγονης γραμμής, όπως είναι και η Αλόννησος. Κάνω «στρατοαγροτικό» με λίγα λόγια και είναι μια πολύ καλή επιλογή για όλους τους συναδέλφους που έχουν πίεση χρόνου. Μας δίνεται η ευκαιρία να προσφέρουμε ιατρικές υπηρεσίες σε ένα πληθυσμό που τις έχει πραγματικά ανάγκη και ταυτόχρονα νομίζω ότι είναι μια άκρως εκπαιδευτική διαδικασία.
Πόσο καιρό βρίσκεσαι εκεί;
Βρίσκομαι στο νησί σχεδόν έναν μήνα και πρόκειται να κάτσω εδώ μέχρι και το τέλος της στρατιωτικής μου θητείας.
Πώς ήταν η εγκατάστασή σου; Διαβάζουμε ότι υπάρχει δυσκολία στην ανεύρεση σπιτιών στα νησιά και εξαιτίας του Airbnb.
Η αλήθεια είναι ότι η εύρεση κατοικίας στο νησί ήταν δύσκολη και φαντάζομαι ότι κάτι αντίστοιχο θα συμβαίνει και σε άλλα απομακρυσμένα μέρη. Ειδικά για κάποιον χωρίς μεταφορικό μέσο η αναζήτηση περιορίζεται γύρω από το περιφερειακό ιατρείο. Αν και το Airbnb σίγουρα προσφέρει κέρδη πολλαπλάσια ενός μηνιάτικου σε όσους ασχολούνται με τον τουρισμό, περιορίζει αρκετά τις επιλογές μας. Παρόλα αυτά, θεωρώ ότι υπήρξα τυχερός και κατάφερα να βρω ένα σπίτι ιδανικό για τις ανάγκες μου.
Πώς κυλάει η ζωή τον χειμώνα εκεί;
Κάθε προσαρμογή έχεις τις δυσκολίες της. Έχοντας μεγαλώσει και συνηθίσει στους ρυθμούς της Αθήνας, η ζωή στο νησί μπορεί να περιγραφεί ως αγχολυτική και ως έναν βαθμό θεραπευτική. Το νησί έχει περίπου 1.800-2.000 μόνιμους κατοίκους, πολλοί από τους οποίους κάνουν τις διακοπές τους τον χειμώνα, οπότε και απουσιάζουν. Οι άνθρωποι εδώ είναι φιλόξενοι και σε θεωρούν παιδί δικό τους. Μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι οι συνάδελφοί μου, καθώς και το υπόλοιπο προσωπικό του περιφερειακού ιατρείου έχουν νιώσει την υποστήριξη και την αγκαλιά των κατοίκων. Έχει γεμίσει το σπίτι μου από ντόπιο λάδι, παραδοσιακά γλυκά, όπως και αλοννησιώτικο τόνο. Να είναι καλά οι άνθρωποι του νησιού, όλοι σε κάνουν να νιώθεις αποδοχή. Παρότι πολύ νέος εδώ, έχω ήδη γνωρίσει ζεστούς και δοτικούς ανθρώπους. Είναι πολύ σημαντικό να νιώθεις όμορφα σε έναν τόπο μακριά από το σπίτι σου.
Σε σχέση με τη στελέχωση και τις ελλείψεις, τι προβλήματα αντιμετωπίζετε;
Από τον νόμο προβλέπεται ότι η κάλυψη από έμπειρο ειδικευμένο γιατρό είναι αναγκαία, τόσο για τη φροντίδα των κατοίκων του νησιού όσο και για την εκπαίδευση και επίβλεψη των αγροτικών ιατρών. Δυστυχώς, έχουν υπάρξει χρονικές περίοδοι όπου αυτό δεν έχει τηρηθεί. Υπάρχουν βασικές ελλείψεις, όπως ένα καλά εξοπλισμένο ασθενοφόρο με σύγχρονο φορείο για την ασφαλή μεταφορά ασθενών, η έλλειψη μόνιτορ στη βραχεία νοσηλεία για την παρακολούθηση ζωτικών λειτουργιών ενός βαριά αρρώστου και η έλλειψη λειτουργικού αιματολογικού μηχανήματος, για να δώσω κάποια παραδείγματα.
Ποιο είναι το πιο δύσκολο περιστατικό που είχες αντιμετωπίσει μέχρι τώρα;
Αντιμετώπιση ενός ασθενούς με κυκλοφοριακή καταπληξία, στα πρόθυρα καρδιακής ανακοπής, λόγω υπερβολικής χρήσης διουρητικών. Μετά την αρχική αντιμετώπιση και σταθεροποίηση, διακομίσθηκε στο Γ.Ν. Βόλου. Επί τη ευκαιρία, θα ήθελα να κάνω μια ξεχωριστή μνεία στο αστυνομικό και πυροσβεστικό δυναμικό του νησιού που προσφέρουν έμπρακτα στη διακομιδή ασθενών, αλλά και σε άλλες περιστάσεις. Είναι πολύτιμη η βοήθειά τους!
Σε μια πρόταση, πώς είναι τελικά να κάνεις το αγροτικό σου σε ένα νησί τον χειμώνα;
Είναι μια οικογενειακή κατάσταση!
Μαρία Καζαντζή, 27 ετών, Αμοργός
VICE: Γιατί επέλεξες το συγκεκριμένο νησί; Πόσο καιρό βρίσκεσαι εκεί;
Μαρία Καζαντζή: Η επιλογή της Αμοργού για το αγροτικό μου έγινε ύστερα από προτροπή ενός συναδέλφου, ο οποίος ακόμη θυμάται πόσο όμορφα πέρασε στη δική του αγροτική θητεία – είναι ειδικευμένος γιατρός πλέον. Το κύριο επιχείρημά του ήταν οι καλοί άνθρωποι του νησιού, πράγμα στο οποίο δε θα διαφωνήσω. Βρίσκομαι ήδη έξι μήνες στο νησί. Ξεκίνησα στις 12 Ιουλίου 2018.
Πώς ήταν η εγκατάστασή σου; Διαβάζουμε ότι υπάρχει δυσκολία στην ανεύρεση σπιτιών στα νησιά και εξαιτίας του Airbnb.
Επειδή η Αμοργός είναι στη λίστα με τα νησιά της άγονης γραμμής, ο δήμος παρέχει σε κάθε αγροτικό ιατρό ένα επιπλωμένο κατάλυμα δίπλα από το ιατρείο του. Το σπίτι είναι ιδανικό σε μέγεθος και έχει τις απαραίτητες ανέσεις, π.χ. αιρκοντίσιον, θέρμανση, θερμοσίφωνα. Σε αυτό το κομμάτι ήμουν τυχερή. Όμως αληθεύει πως σε άλλα μέρη όπου δεν υπάρχει αυτή η ευκολία οι συνάδελφοι δυσκολεύονται πολύ στην εύρεση σπιτιού. Επίσης, η αντιδήμαρχος του νησιού, η κυρία Γαβαλά, που είναι υπεύθυνη για οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει με το κάθε κατάλυμα, είναι πάντα πρόθυμη να βοηθήσει και όλα λύνονται πολύ γρήγορα. Οπότε, θα χαρακτήριζα την εγκατάστασή μου ομαλή.
Πώς κυλάει η ζωή τον χειμώνα εκεί;
Θεωρώ ότι ο κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει τον χειμώνα στο νησί διαφορετικά, λόγω διαφορετικότητας στον χαρακτήρα. Από ιατρικής άποψης, ο χειμώνας μας βρίσκει με σαφώς λιγότερη δουλειά, αλλά οι δυσκολίες που υπάρχουν σε ένα Κέντρο Υγείας δεν γνωρίζουν εποχή, οπότε ανεξάρτητα από το αν είναι χειμώνας ή καλοκαίρι, υπάρχει μια ελαφρά πίεση και άγχος. Για μένα, ο χειμώνας στην Αμοργό χρειάζεται λίγους καλούς φίλους, ένα στέκι και όλα είναι υπέροχα. Το νησί προσφέρει αρκετές δραστηριότητες, όπως γυμναστήριο, παραδοσιακούς χορούς, ξένες γλώσσες, θεατρική ομάδα, χορωδία, πεζοπορία. Μαγαζιά, πολύ λιγότερα παραμένουν ανοιχτά σε σύγκριση με το καλοκαίρι, αλλά αρκετά για τον κόσμο που παραμένει και τον χειμώνα εδώ. Εγώ έχω επιλέξει να γεμίζω τον χρόνο μου με περαιτέρω εκπαίδευση στον κλάδο της ιατρικής, όπως την παρακολούθηση συνεδρίων ή σεμιναρίων, καθώς και το ξεκίνημα ενός μεταπτυχιακού. Αυτός είναι και ο λόγος που λείπω ανά διαστήματα κάποιες μέρες από το νησί και έτσι σπάει η μονοτονία.
Σε σχέση με τη στελέχωση και τις ελλείψεις, τι προβλήματα αντιμετωπίζετε;
Αυτό είναι και το δυστυχές κομμάτι του αγροτικού. Υπάρχουν αρκετές και βασικές ελλείψεις στο Κέντρο Υγείας, όχι μόνο της Αμοργού, αλλά και σε πολλά Κέντρα Υγείας άλλων νησιών. Εμείς έχουμε τη τύχη να είμαστε τέσσερις αγροτικοί γιατροί στο νησί, με μια ειδική γιατρό γενικής ιατρικής και μια ειδικό παιδίατρο. Οι περσινοί αγροτικοί δεν είχαν κάποιον ειδικό γιατρό κατά τη θητεία τους, ενώ υπήρξαν χρονιές που όλο το νησί είχε μόλις έναν αγροτικό γιατρό. Δίνω έμφαση στην παρουσία ενός ειδικού γιατρού, επειδή καλούμαστε αμέσως μετά την αποπεράτωση των σπουδών μας να εφαρμόσουμε τις δεξιότητές μας σε μια μεγάλη γκάμα περιστατικών και είναι αδύνατο να γνωρίζουμε να τα κάνουμε όλα σωστά. Επομένως, ένας ειδικός είναι σε θέση να μας καθοδηγήσει, να μας διδάξει, να μας ηρεμήσει σε ακραία περιστατικά και να αποτελέσει τη πυξίδα μας με λίγα λόγια, ώστε να μπορέσουμε να σταθούμε στα πόδια μας. Εδώ θα ήθελα να τονίσω τη σπουδαιότητα της επικοινωνίας με το Γ.Ν.-Κ.Υ. Νάξου: για οποιοδήποτε πρόβλημα οι γιατροί εκεί είναι πάντα πρόθυμοι και διαθέσιμοι να μας δώσουν τηλεφωνικά οδηγίες, ώστε να διαχειριστούμε μια δύσκολη κατάσταση ενός ασθενούς. Επιπλέον, το νοσηλευτικό προσωπικό δεν είναι επαρκές. Στηριζόμενοι στο φιλότιμο των ήδη παρόντων νοσηλευτών βγαίνουν οι εφημερίες μας, με αποτέλεσμα να κάνουν αρκετές υπερωρίες, τις οποίες όμως δεν πληρώνονται. Δεν υπάρχει διοικητικό στέλεχος, με αποτέλεσμα να αναλαμβάνει τα καθήκοντα αυτά η γενική γιατρός – βέβαια, αναμένουμε σύντομα κάποιον για τη κάλυψη αυτής της θέσης. Επίσης, δεν έχουμε ακτινολογικό, οπότε για μια τόσο απλή εξέταση όπως η ακτινογραφία, κάποιος πρέπει να σταλεί στη Νάξο. Δεν έχουμε μηχάνημα για αέρια αίματος, μια επίσης βασική εξέταση. Γενικά, εδώ κάνεις ό,τι μπορείς με αυτά τα λίγα που έχεις, τα οποία σε σοβαρά περιστατικά δεν επαρκούν.
Πώς σας αντιμετωπίζουν οι ντόπιοι;
Οι κάτοικοι της Αμοργού με μια λέξη είναι αξιαγάπητοι, οι περισσότεροι τουλάχιστον. Μας αγκάλιασαν από τη πρώτη στιγμή, μας έδειξαν την αγάπη τους και το σεβασμό τους. Στη φράση «Καλώς τη γιατρό μας» που ακούω πολλές φορές, καταλαβαίνω την εκτίμηση του κόσμου σε αυτό που κάνω και είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων για αυτό. Σίγουρα υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, αλλά εμείς τους αντιμετωπίζουμε όλους με χαμόγελο και με την ίδια προθυμία. Οι Αμοργιανοί είναι φιλόξενοι και χαμογελαστοί άνθρωποι.
Ποιο είναι το πιο δύσκολο περιστατικό που είχες αντιμετωπίσει μέχρι τώρα;
Τα τροχαία. Σίγουρα κάθε περιστατικό σου δημιουργεί ένα άγχος ώσπου να σταθεροποιήσεις τον ασθενή, αλλά στα σοβαρά τροχαία, όπου ο τραυματίας είναι αιμοδυναμικά ασταθής και χάνει αίμα, πρέπει να είσαι γρήγορος και η διακομιδή του σε νοσοκομείο να μην καθυστερήσει καθόλου. Ως πρωτοβάθμιο ίδρυμα δεν έχουμε τον απαραίτητο εξοπλισμό για διασωλήνωση, οπότε περιστατικά όπως αυτό πρέπει να διακομίζονται ταχέως. Εδώ, όμως χρειάζεσαι και τον καιρό με το μέρος σου, επειδή εάν έχει οκτώ μποφόρ, δεν έρχεται ούτε καραβάκι, πόσο μάλλον ελικόπτερο.
Σε μια πρόταση, πώς είναι τελικά να κάνεις το αγροτικό σου σε ένα νησί τον χειμώνα;
Είναι μια μοναδική εμπειρία, αρκεί να είσαι ψύχραιμος και χαμογελαστός σαν άνθρωπος.
Κώστας Σιώζος, 26 ετών, Κουφονήσι
VICE: Γιατί επέλεξες το συγκεκριμένο νησί; Πόσο καιρό βρίσκεσαι εκεί;
Κώστας Σιώζος: Η αλήθεια είναι ότι δεν επέλεξα εγώ το νησί. Είμαι οπλίτης θητείας και με μια καινούρια ρύθμιση οι γιατροί-οπλίτες μπορούν να περάσουν τη θητεία τους ως αγροτικοί ιατροί σε ένα απομακρυσμένο μέρος – βλέπε Κουφονήσι, όπου και στάλθηκα. Είμαι εδώ από τα μέσα Ιουλίου και η θητεία μου τελειώνει μέσα Δεκέμβρη.
Πώς ήταν η εγκατάστασή σου; Διαβάζουμε ότι υπάρχει δυσκολία στην ανεύρεση σπιτιών στα νησιά και εξαιτίας του Airbnb.
Δεν βρήκα καμία δυσκολία στην εγκατάστασή μου, καθώς δεν χρειάστηκε να ψάξω κατάλυμα: Υπήρχε συγκεκριμένο σπίτι το οποίο προορίζεται για τον εκάστοτε αγροτικό γιατρό που στελεχώνει το ΠΠΙ Κουφονησίου. Το σπίτι είναι ακριβώς δίπλα στο ιατρείο και εξυπηρετεί απόλυτα τις ανάγκες ενός ατόμου.
Πώς κυλάει η ζωή τον χειμώνα εκεί;
Η ζωή τον χειμώνα κυλάει ήρεμα. Καθώς έζησα και το καλοκαίρι στο νησί, μπορώ να πω ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά στη ζωή. Δεν θα έλεγα, όμως, ότι είναι βαρετά τώρα, επειδή αφενός υπάρχουν δραστηριότητες που διοργανώνονται απ’ την κοινότητα -π.χ. αγιογραφία, παραδοσιακοί χοροί- και αφετέρου, με 200 μόνιμους κατοίκους, σου δίνεται μια πραγματική ευκαιρία να γνωρίσεις τους ντόπιους και να γίνεις μέρος αυτής της μικρής κοινωνίας.
Σε σχέση με τη στελέχωση και τις ελλείψεις, τι προβλήματα αντιμετωπίζετε;
Το ιατρείο είναι πολύ καλά εξοπλισμένο και ο ανεφοδιασμός γίνεται σε τακτά διαστήματα. Τo πρόβλημα βρίσκεται ίσως στη στελέχωση, καθώς για το ιατρείο αυτό προβλέπεται θέση γενικού γιατρού, η οποία απλά μένει κενή. Το καλό είναι ότι είναι καλυμμένη η θέση της νοσηλεύτριας – καλό, τόσο από θέμα δουλειάς όσο και από θέμα παρέας!
Πώς σας αντιμετωπίζουν οι ντόπιοι;
Υπάρχει γενικά πολύ καλό κλίμα με τους κατοίκους. Δεν έχω αντιμετωπίσει προβλήματα ούτε στη δουλειά, ούτε στις προσωπικές μου σχέσεις με τον πληθυσμό του νησιού. Νομίζω ότι δεν υπάρχει κάποια διαφορά με την πόλη, όσον αφορά αυτό το θέμα. Η αντιμετώπιση είναι παρόμοια και είναι στο χέρι του καθενός το πώς θα διαχειριστεί τις διαπροσωπικές του σχέσεις.
Ποιο είναι το πιο δύσκολο περιστατικό που είχες αντιμετωπίσει μέχρι τώρα;
Δεν θα ήθελα να αναφερθώ σε συγκεκριμένα περιστατικά. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι υπάρχει κλίμα συνεργασίας με τους συναδέλφους, τόσο στη Νάξο -στο νοσοκομείο όπου υπάγεται το ιατρείο- όσο και γενικότερα και σε συνδυασμό με την άμεση ανταπόκριση του ΕΚΑΒ, υπάρχει η δυνατότητα για αντιμετώπιση της συντριπτικής πλειονότητας των περιστατικών, ανεξαρτήτου σοβαρότητας.
Σε μια πρόταση, πώς είναι τελικά να κάνεις το αγροτικό σου σε ένα νησί τον χειμώνα;
Μοναδική εμπειρία.
